Adolescents’ sleep quality in relation to peer, family and school factors: findings from the 2017/2018 HBSC study in Flanders.

Doel: De meeste studies focussen op biologische en gedragsmatige determinanten van de slaapkwaliteit bij adolescenten. Een minderheid onderzoekt de impact van sociale factoren. De huidige studie onderzoekt daarom de relatie tussen de slaapkwaliteit bij adolescenten en factoren die te maken hebben met peers [nota JOP: leeftijdsgenoten], gezin en school.
Methode: Er wordt gebruik gemaakt van data van Vlaamse participanten in de 2017/2018 HBSC survey. Deze steekproef is representatief voor de adolescentenpopulatie (11-18 jaar) in Vlaanderen. De slaapkwaliteit van adolescenten was gelinkt aan de data rond peerrelaties (bv. peer support [nota JOP: steun door leeftijdsgenoten]), gezinsrelaties (bv. steun binnen het gezin, gepercipieerde welvaart binnen het gezin, zorgverantwoordelijkheden in het gezin) en schoolrelaties (bv. steun door leerkrachten, steun door de school, druk) op individueel niveau en data omtrent de schoolcultuur op contextniveau. Multilevel analyses werden uitgevoerd om de clustering van individuen op 3 niveaus in rekening te brengen, namelijk de clustering van individuen (N = 8153) binnen klassen (N = 769) en de klassen binnen de scholen (N = 177).
Resultaten: Op individueel niveau toonden de resultaten dat de slaapkwaliteit van adolescenten positief correleert met steun van het gezin, steun van leerkrachten, steun van leerlingen en gepercipieerde gezinswelvaart. Daarentegen was de slaapkwaliteit van adolescenten negatief gecorreleerd met zorgverantwoordelijkheden in het gezin en druk op school. Daarenboven toonden de analyses op contextniveau aan dat adolescenten een betere slaapkwaliteit rapporteren wanneer zij schoollopen in scholen waar de verwachtingen lager liggen.
Besluit: Deze bevindingen benadrukken de noodzaak om sociale factoren te overwegen in het bevorderen van betere slaap bij adolescenten. 

Purpose: While a multitude of studies focused on biological and behavioral determinants of adolescents’ sleep quality, a paucity of research examined the impact of social factors. The current study therefore examines the relationship between adolescents’ sleep quality and peer, family and school factors.
Methods: Data of Flemish participants in the 2017/2018 Health Behavior in School-aged Children survey (HBSC) were used, which is representative of the adolescent population (11–18 years) in Flanders. Adolescents’ sleep quality was linked to individual-level data on peer relationships (i.e., peer support), family relationships (i.e., family support, perceived family wealth, caregiving responsibilities) and school relationships (i.e., teacher support, school support, school pressure) and contextual-level data on the school culture. Three-level multilevel models were fitted to account for the clustering of individuals (N = 8153) within classes (N = 769) and classes within schools (N = 177).
Results: The individual-level results indicated that adolescents’ sleep quality was positively related to family support, teacher support, student support and perceived family wealth. In contrast, adolescents’ sleep quality was negatively related to caregiving responsibilities and school pressure. In addition, the contextual-level results pointed out that adolescents tended to report better sleep quality in less-demanding schools.
Conclusion: These findings highlight the need to consider social factors in promoting better sleep in adolescence.