Is the sky really the limit? Exploring the attitude-achievement paradox in the Belgian context.

Abstract

Hoewel allochtone leerlingen in België hoge onderwijsaspiraties koesteren, worden die aspiraties niet
weerspiegeld in hun examenresultaten als we ze vergelijken met leerlingen uit de etnische
meerderheid. Aan de hand van etnografische observaties en semigestructureerde interviews met
leerlingen uit 10 klasgroepen in drie Vlaamse scholen (het noordelijke deel van België) werd nagegaan
waarom deze hoge aspiraties niet worden omgezet in daadwerkelijke examenresultaten, ook wel de
attitude-prestatieparadox genoemd. Uit onze bevindingen blijkt dat alle leerlingen over het algemeen
geloven in het belang van onderwijs om vooruit te geraken in de Belgische samenleving. Analyses
tonen echter aan dat, hoewel studenten van allochtone afkomst het willen maken in de maatschappij,
ze meer obstakels zien – zoals discriminatie op de arbeidsmarkt – dan studenten van niet-immigranten
afkomst om succesvol te worden. Ze hebben verschillende defensieve copingstrategieën bedacht om
die barrières te omzeilen, zoals het kiezen van banen die niet tot discriminatie uitnodigen en het
proberen te presteren op school om te bewijzen wat je waard bent of om iemand ongelijk te geven,
wat uiteindelijk allemaal van invloed leek te zijn op hun leerprestaties. De specifieke keuzes die
leerlingen maakten om met percepties en ervaringen van discriminatie om te gaan, moeten worden
begrepen binnen de lokale migrantennetwerken waarin ze leven en hangen af van de (gepercipieerde)
aard van discriminatie.
While immigrant students in Belgium have expressed high educational aspirations, if we compare them
with ethnic majority students, those aspirations are not reflected in their achievement results.
Ethnographic observations and semi-structured interviews with students from 10 class groups in three
Flemish schools (northern part of Belgium) were used to understand why these high aspirations are
not translated into actual examination results, also known as the attitude-achievement paradox. Our
findings indicate that all students generally believe in the importance of education to get ahead in
Belgian society. Analyses reveal, however, that although students of immigrant descent want to
achieve in society, they perceive more barriers—such as labor market discrimination—than those of
non-immigrant descent to becoming successful. They have figured out distinct defensive coping
strategies to circumvent those barriers, such as choosing jobs that do not invite discrimination and
attempting to achieve in school in order to prove one’s worth or prove someone wrong, all of which
eventually seemed to affect their educational outcomes. The particular choices students made to deal
with perceptions and experiences of discrimination should be understood within the local immigrant
networks in which they live and depends on the (perceived) nature of discrimination.