Veerkracht ondersteunen bij ouders en kinderen van vluchtelingengezinnen.

Abstract

In België worden steeds meer asielaanvragen ingediend door gezinnen met kinderen. Hun vragen vereisen een geïntegreerde aanpak. Het project ‘Veerkracht ondersteunen bij ouders en kinderen van vluchtelingengezinnen’ brengt inzichten uit vier studierichtingen van de co-hogeschool Odisee bij elkaar in een transdisciplinair onderzoek: orthopedagogie, sociaal werk, gezinswetenschappen en onderwijs. Doel was om de actuele opvang van deze gezinnen in kaart te brengen, bestaande initiatieven verder op elkaar af te stemmen en tot integratie te brengen. Het onderzoek steunt op interviews met begeleiders en met de ouders en kinderen van deze gezinnen zelf, aangevuld met een literatuursurvey over de noden van vluchtelingengezinnen en de manier waarop ze worden opgevangen.

We zetten een casusgerichte studie op: via semi-gestructureerde interviews met ouders, en spel- en gesprekstechnieken bij kinderen, kwamen de gezinnen zelf aan het woord. Per casus bevroegen we tevens de relevante professionals uit hulpverlening, opvang en onderwijs. Focusgroepen met de begeleiders op diverse momenten van deze studie dienden om een lerend netwerk te vormen waarin ervaringen en aanbevelingen werden gedeeld.

Uit het onderzoek bleek dat initiatieven die de veerkracht van vluchtelingengezinnen vergroten, faciliteren of ondersteunen vanuit de domeinen opvang, onderwijs en welzijn gemeenschappelijk hebben dat ze: nood- of vraaggestuurd werken; laagdrempelig en temporespecterend werken; actiegericht en autonomieversterkend werken; diverssensitief werken; praktisch en ervaringsgericht werken; integraal en lokaal werken. Wat betreft de opvangsector wordt het best ingezet op: het beperken van schaalgrootte; het verlengen van het verblijf in een LOI en het aanbieden van een kwalitatieve uitstroomgebeleiding; het faciliteren van de zoektocht naar een woning; het financieel aanmoedigen van werken. De lessen die uit de hulpverlening kunnen worden getrokken, zijn dat de anderstaligheid moet erkend worden en er voldoende tolken moeten voorzien worden en dat er moet worden ingezet op een diverssensitief dooverwijzingsbeleid. De onderwijssector leert ons dat het schooltraject van vluchtelingenkinderen centraler moet staan; dat het welbevinden en de sociale verbondenheid van de kinderen versterkt moet worden; dat onthaalonderwijs geïntegreerd en inclusief georganiseerd dient te worden en dat leerkrachten geprofessionaliseerd moeten worden.