Daling in geregistreerde criminaliteit. Enkele mogelijke verklaringen

Abstract

De geregistreerde jeugdcriminaliteit onder 12- tot 25-jarigen laat vanaf 2007 een daling zien na een stijging sinds het begin van deze eeuw. Het is niet duidelijk hoe deze ontwikkeling verklaard kan worden. Vanuit een ‘constructionist’ perspectief stelt men dat dit enkel wijst op veranderingen in rechtshandhaving maar dat de werkelijke criminaliteit nauwelijks verandert, terwijl vanuit een ‘normative’ perspectief de gedachte is dat deze ontwikkelingen ook het gevolg kunnen zijn van demografische, sociale of economische ontwikkelingen. Wij zijn in de (inter)nationale literatuur op zoek gegaan naar factoren die een verklaring kunnen geven voor de veranderingen in de jeugdcriminaliteit. In een casestudie is vervolgens de relatie onderzocht van de in de literatuur gevonden verklarende factoren met ontwikkelingen in het aandeel jeugdige verdachten in de leeftijd 12 tot 25 jaar in de gemeente Amsterdam en de door hen gepleegde misdrijven. Om de samenhang van de in de literatuur gevonden veelbelovende verklaringen na te gaan voor de Nederlandse situatie, hebben we gegevens gebruikt van alle 12- tot 25-jarigen die van 2005 tot 2012 in de gemeentelijke basisadministratie (GBA) van de gemeente Amsterdam als inwoner stonden ingeschreven. Per jaar zijn bestanden gemaakt van jongeren die in dat jaar in de GBA stonden ingeschreven. Op individueel niveau zijn verschillende gegevens gekoppeld, zoals geslacht, leeftijd, herkomstgroep, type huishouden en of de jongere naar school gaat, werkt of een uitkering ontvangt. De gegevens komen uit het Stelsel van Sociaal statistische Bestanden (SSB) van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Vervolgens is per maand gekeken of een jongere bij de politie verdachte was van een misdrijf (ingedeeld in drie categorieën: vermogensmisdrijven, geweldsmisdrijven en vernielingsmisdrijven). Jongeren die meerdere keren in een maand verdachte waren, zijn één keer geteld. Deze gegevens zijn afkomstig uit de Basisvoorziening Handhaving (BVH) van de politie. Multivariate analyses bleken onmogelijk, omdat diverse factoren sterk met elkaar bleken te correleren. Onze resultaten wijzen erop dat bij de daling in de geregistreerde jeugdcriminaliteit in Amsterdam waarschijnlijk meerdere ontwikkelingen een rol hebben gespeeld. Ten dele gaat het om factoren waarop het beleid zich in de afgelopen jaren heeft gericht (zoals voortijdig schoolverlaten en gerichtere rechtshandhaving), maar deels gaat het ook om min of meer toevallig optredende sociaal-demografische ontwikkelingen.