A mixed-methods project to unravel the impact of alcohol-related social network site use on youths’ (underage) drinking behaviors.

Uit bestaande meta-reviews blijkt dat het gebruik van sociale media een belangrijke rol speelt in jongeren hun alcoholgebruik. Zo toont onderzoek aan dat jongeren veelvuldig posts over alcohol delen op sociale media, gaande van foto’s met een glas wijn op restaurant, video’s tijdens het uitgaan en zelfs dronken foto’s (bv. overgeven). Deze posts zijn niet zonder gevolgen aangezien onderzoek aantoont dat zowel het delen van alcoholgerelateerde posts op sociale media als blootstelling hieraan het alcoholgebruik van jongeren doet toenemen. Dit kan bijvoorbeeld verklaard worden aan de hand van sociale normen. Zo kunnen jongeren die veelvuldig in aanraking komen met deze posts de indruk krijgen dat hun leeftijdsgenoten regelmatig drinken alsook dit drinken goedkeuren, wat vervolgens een rol kan spelen in hun eigen drinkgedrag. Met andere woorden, zien drinken, doet drinken. In de literatuur spreekt men ook wel van alcoholgerelateerde sociale media-effecten en hoewel er al veel geweten is over deze effecten, zijn er toch nog heel wat onduidelijkheden. Zo weten we nog maar weinig over waarom en hoe jongeren juist alcohol delen op sociale media en onder welke omstandigheden deze posts het alcoholgebruik van jongeren kunnen beïnvloeden. Het doel van dit doctoraat was daarom om diepgaandere inzichten te bieden in deze alcoholgerelateerde sociale media-effecten aan de hand van een mixed-method project, bestaande uit go-along interviews, crosssectionele surveys en dagboekstudies. Meer concreet, bestaat dit doctoraat uit twee grotere delen. In het eerste deel, werd aan de hand van go-along interviews, waarin de onderzoeker samen met de participant door hun sociale media profielen ging, onderzocht hoe jongeren beslissen om verschillende soorten alcoholgerelateerde posts te delen op verschillende sociale media platformen en features. Hieruit bleek dat jongeren een duidelijk onderscheid maakten tussen matige en gepaste alcohol posts (bv. foto van een cocktail) en extreme en eerder ongepaste alcohol posts (bv. dronken foto). Toch bleek dat ondanks jongeren bepaalde posts ongepast vonden, ze deze alsnog deelden in privatere sociale mediaomgevingen onder dichte vrienden, zoals een beste vrienden verhaal op Instagram. Uit de resultaten bleek dus dat jongeren bewust bepaalde groepen, zoals ouders, limiteerden door hun privacy instellingen aan te passen of bepaalde private sociale media features te kiezen vooraleer ze extremere alcohol posts deelden. Met behulp van een innovatieve onderzoeksmethode (go-along interviews) kon er dus meer inzicht verkregen worden in de complexe processen die vooraf gaan aan het delen van alcoholgerelateerde posts op sociale media, alsook de privatere sociale mediaomgevingen. In deel twee, werd vervolgens onderzocht hoe deze verschillende soorten alcoholgerelateerde posts, en de sociale mediaomgevingen waarin ze voorkomen, nu een rol spelen in het alcoholgebruik van jongeren. Meer specifiek was het doel in dit deel om de gebruikte conceptualiseringen en methodologieën van voorgaande onderzoeken onder de loep te nemen. Zo focuste voorgaand onderzoek veelal op ‘alcohol posts in het algemeen’ zonder in rekening te nemen dat jongeren verschillende soorten alcohol posts zien op verschillende sociale media platformen, waarvan sommige misschien nadeliger kunnen zijn dan anderen. Daarnaast bestond voorgaand onderzoek vooral uit cross-sectionele of longitudinale studies die jongeren hun sociale mediagebruik en alcoholgebruik bestudeerden op één tijdstip of overheen een langere periode (bv. 1 jaar). Bijgevolg hielden deze studies dus geen rekening met het feit beide gedragingen kunnen variëren van dag tot dag. Meer nog, door individuen op één tijdstip te meten, konden enkel between-person effecten nagegaan worden, terwijl in de literatuur beweerd wordt dat media-effecten niet plaatsvinden tussen personen maar binnen één persoon (nood aan withinperson effecten: veranderingen die optreden binnen een individu over de tijd). Om deze leemtes te vullen, voerden we verschillende kwantitatieve studies uit, waaronder dagboekstudies die het mogelijk maken om jongeren gedurende meerdere dagen te bevragen. Uit de resultaten van deze studies bleek dat verschillende soorten alcohol posts wel degelijk een verschillende rol spelen in jongeren hun alcoholgebruik. Daarnaast vonden we belangrijke within-person effecten en toonden we aan dat niet elke jongere even vatbaar was voor het zien van alcohol posts op sociale media. Gebaseerd op deze bevindingen, moet toekomstig onderzoek dus voorbij gaan aan conceptualiseringen zoals ‘alcohol posts in het algemeen’ en moet er verder onderzocht worden welke factoren (bijv. persoonlijkheid, ontwikkelingssituatie) belangrijk kunnen zijn in het identificeren van kwetsbare individuen. Samengevat, draagt dit doctoraat bij aan ons begrip van alcoholgerelateerde sociale media-effecten door te ontrafelen hoe jongeren sociale media gebruiken om alcohol te delen en door als een van de eersten aan te tonen dat deze effecten mogelijks niet gelden voor alle soorten alcohol posts, leeftijden en tijdsduren, en dus niet zomaar kunnen worden gegeneraliseerd.