Aanpak groepscriminaliteit -omvang, achtergronden en praktijkervaringen.

Abstract

Het onderzoek waarvan dit rapport de neerslag is, heeft tot doel een landelijk overzicht te bieden van zowel preventiemaatregelen die worden getroffen om overlast en criminaliteit door groepen te voorkomen, als van interventies die plaatsvinden als reactie op overlast en criminaliteit door groepen jongeren. Er is materiaal verzameld over maatregelen, die zijn in te delen in vijf verschillende typen. Die typen laten een steeds intensievere bemoeienis met groepen zien. Bij het eerste type (Voorlichting) maatregel gaat het erom het gedrag van jongeren die tot groepen behoren te beïnvloeden. Deze maatregel is preventief van aard. Geweld, drank- en druggebruik wil men bijvoorbeeld terugdringen door informatie te verstrekken aan bestaande groepen over de nadelige gevolgen ervan. Bij het tweede type (Voorziening) wordt getracht voorzieningen te treffen voor groepen jongeren. Zij bezorgen hun omgeving overlast en daar wil men verandering in brengen door een voorziening in het leven te roepen of activiteiten te organiseren. Het gaat om een (vaak eenmalig) aanbod dat men groepen doet in de verwachting dat zij hun gedrag ten positieve veranderen en dat overlast terugloopt. Jongerenontmoetingsplekken (JOP’s) en sportfaciliteiten maken vaak deel van uit van dat aanbod. Bij het derde type (Inventarisatie en Contact) worden eerst de problemen van de jeugdgroepen diepgaand geïnventariseerd en vervolgens zoekt men contact met de groep. Er wordt niet zonder meer een aanbod gedaan. Men wil meer gedetailleerd weten wat er gaande is en brengt daarom de groepen in kaart. Vervolgens doet vindplaatsgericht jongerenwerk pogingen om in contact te komen met deze groepen. Bij het vierde type (Toeleiding) gaat men nog een stap verder en biedt men groepsleden een opleiding, veelal als toezichthouder of assistent-jongerenwerker. Dit biedt de jongere een opstap naar arbeid, maar tegelijkertijd kan langs deze weg de groep beïnvloed worden. Het is namelijk de bedoeling dat deze toezichthouders, die gemakkelijk een ingang vinden, andere groepsleden corrigeren. De laatste manier (type 5, Straf) om groepen aan te pakken is repressief van aard. De politie neemt groepen in het vizier en wil een eind maken aan de door hen veroorzaakte overlast of aan hun crimineel gedrag. Een andere mogelijkheid ligt in een verplichte taakstraf binnen een justitiële context.

Onderzoeksfiche