De arbeidsmarktperspectieven van een beroepsgerichte opleiding. Een analyse van de eerste jaren van Vlaamse schoolverlaters op de arbeidsmarkt.

Abstract

In dit rapport worden de arbeidsmarktervaringen van schoolverlaters in Vlaanderen geanalyseerd met recente paneldata waarbij wordt nagegaan of de initiële voordelen voor beroepsopgeleide jongeren ten opzichte van de algemeen opgeleiden verminderen na enkele jaren op de arbeidsmarkt en of dit zowel voor de tewerkstellingskansen als het loon opgaat. Daarbij wordt ook rekening gehouden met het type beroepsonderwijs en het onderwijsniveau. Het onderzoeksdesign heeft een aantal troeven in vergelijking met veel van het recente onderzoek: a) door het analyseren van patronen van verandering gedurende de eerste jaren op de arbeidsmarkt in zowel tewerkstelling als loon, b) door multilevel groeimodellen toe te passen om de intra-individuele verandering over de tijd te analyseren, c) door verschillende vormen van beroepsgerichte opleidingen op het niveau van zowel het secundair als het hoger onderwijs te vergelijken. Het onderzoek maakt gebruik van data afkomstig van administratieve onderwijsdatabanken en daaraan gekoppelde socialezekerheidsgegevens voor de schoolverlaterscohorte van 2008 in Vlaanderen. Globaal bieden de bevindingen steun voor de vrees dat schoolverlaters uit een beroepsgerichte opleiding mogelijk over minder bagage beschikken om op langere termijn op de arbeidsmarkt mee te kunnen draaien. In het bijzonder is de beroepsoriëntatie van de gevolgde opleiding van belang voor het salarisniveau op langere termijn. Ondanks relatief goede startsalarissen voor beroepsopgeleiden (in secundair en hoger onderwijs), kennen deze opleidingsgroepen vervolgens een minder snelle toename in hun loon. Vervolgens vinden beroepsgerichte opgeleiden sneller werk na schoolverlaten, maar in de daaropvolgende jaren is de toename in tewerkstellingskans sterker voor de algemeen opgeleiden. Een uitzondering hierop vormen de algemeen opgeleiden in het secundair onderwijs die de anderen niet bijbenen. Wel blijkt binnen de beroepsgerichte opleidingen van het secundair dat de relatieve voordelen van een sterkere beroepsspecialisatie (BSO versus TSO, zevende jaar versus derde graad) op langere termijn minder worden. De snellere toename van de tewerkstellingskansen voor algemeen opgeleiden is tenslotte eerder beperkt, zodat deze groepen na 5 jaar op de arbeidsmarkt nog niet de hogere tewerkstellingskansen van de meer beroepsgericht opgeleiden hebben bereikt.