Digitale vaardigheden in het tweede jaar secundair onderwijs in Vlaanderen: resultaten van ICILS 2023 in internationaal vergelijkend perspectief

Abstract

Vlaamse leerlingen in het 2de jaar van het secundair onderwijs behoren tot de top voor computer- en informatiegeletterdheid en computationeel denken. Dat blijkt uit de resultaten van het internationaal vergelijkend onderwijsonderzoek ICILS (International Computer and Information Literacy Study). Vlaanderen nam in 2023 voor het eerst deel. Vandaag werden de resultaten van de studie bekendgemaakt. Er waren 34 deelnemende regio’s en landen verspreid over 4 continenten. In Vlaanderen namen 3365 leerlingen in 136 scholen deel. Het onderzoek werd in Vlaanderen uitgevoerd door het Centrum voor Onderwijseffectiviteit en -evaluatie van de KU Leuven in samenwerking met de vakgroep Onderwijskunde van de Universiteit Gent.

Wat computer- en informatiegeletterdheid betreft, haalt Vlaanderen een gemiddelde score van 511. Vlaanderen scoort aanzienlijk beter dan het ICILS 2023-gemiddelde:  

• 1% van de leerlingen bereikt het hoogste vaardigheidsniveau (niveau 4).
• 22% van de leerlingen haalt niveau 3 (internationale gemiddelde: 15%).
• 12% van de leerlingen haalt het laagste niveau (niveau 1) niet (internationale gemiddelde: 24%).

Enkel Zuid-Korea en Tsjechië scoren hoger dan Vlaanderen.  

Voor computationeel denken haalt Vlaanderen een gemiddelde score van 509:

• 7% van de leerlingen bereikt het hoogste vaardigheidsniveau (niveau 4).
• 38% van de leerlingen haalt niveau 3 (internationale gemiddelde: 29%).
• 7% van de leerlingen haalt het laagste niveau (niveau 1) niet (internationale gemiddelde: 10%).  

Wereldwijd presteren slechts 3 landen of regio’s beter: Taiwan, Zuid-Korea en Tsjechië. 

Het onderzoeksteam hield rekening met de achtergrondkenmerken van de leerlingen en kwam tot een aantal bevindingen:

• Meisjes scoren beter voor computer- en informatiegeletterdheid; jongens doen het beter voor computationeel denken.  
• Leerlingen met meer schoolse vertraging en een hogere OKI-score (onderwijskansarmoede-indicator) presteren minder.  
• Leerlingen die thuis Nederlands spreken, hebben ook betere digitale vaardigheden dan leerlingen die een andere taal spreken.  
• Leerlingen uit de basisopties Klassieke Talen en STEM-wetenschappen scoren beter dan leerlingen uit andere basisopties.  

Daarnaast leidde het onderzoek tot nieuwe inzichten over:

• Het gebruik van ICT in de klas
• De ontwikkeling van digitale vaardigheden bij leerlingen
• Het ICT-beleid van scholen
• De ICT-infrastructuur in scholen en bij leerlingen thuis