Eruit groeien/eruit breken: stoppen met criminaliteit door jongvolwassen veelplegers.

Abstract

Stoppen met delinquent gedrag wordt als een algemene norm gezien: vroeg of laat stoppen alle veelplegers met het plegen van delinquentie. De kans dat dit proces succesvol verloopt is afhankelijk van verschillende factoren, die kunnen onderscheiden worden naar persoonlijkheid en psychologie, en naar omstandigheden en maatschappelijke kansen. In dit artikel worden drie specifieke mogelijke invloeden bestudeerd die van belang kunnen zijn in het stoppen met delinquentie bij jongvolwassen veelplegers: liefdesrelaties, de band met ouders en ‘human agency’. Om deze invloeden na te gaan, werd gebruik gemaakt van de resultaten van een kleinschalig, kwalitatief onderzoek dat in de periode 2009-2011 in Nederland werd afgenomen. Concreet werden 22 jongvolwassenen die langdurig en meestal zwaar in de criminaliteit hadden gezeten geïnterviewd gedurende 1,5 tot 2 uur. Bijna de helft van de respondenten had een niet-Nederlandse achtergrond, bijna een derde had een Surinaamse en/of Antilliaanse achtergrond, een kwart een Marokkaanse. De groep bestond uit twintig mannen en twee vrouwen; de gemiddelde leeftijd bedroeg 23 jaar, met een uitschieter naar boven tot 36 jaar. De overgrote meerderheid was tussen 20 en 27 jaar. Uit de resultaten bleek het cruciaal te zijn dat de respondenten beseften dat ze volwassen waren geworden, en te oud voor een crimineel leven. Het stoppen met criminaliteit lijkt bij jongvolwassenen te draaien om de ontwikkeling van hun identiteit. Om dan ook echt te stoppen met criminaliteit is er naast praktische en emotionele steun uit de omgeving, ook nood aan een sterke interne ‘locus of control’, een elementair gevoel greep te hebben op het eigen leven.