Het onderwijs in een concurrentiestrijd. Een studie naar de positie van formele leerkanalen in een informele kennismaatschappij.

Abstract

De vraag welke rol het onderwijs moet opnemen in een omgeving met steeds meer informele leerkanalen, vormt de achtergrond voor deze studie die werd uitgevoerd bij 1800 scholieren uit het Vlaamse secundaire onderwijs. Het onderzoek komt tot een beschrijving en analyse van de informele leerkanalen in de leefwereld van jongeren, en gaat na in hoeverre deze informele leerkanalen een bedreiging kunnen vormen voor de school als formeel leerkanaal. Daarbij wordt de nadruk gelegd op het dynamische perspectief: hoe ontwikkelt zich de verhouding tussen aandacht voor formele en aandacht voor informele leerkanalen bij jongeren tussen de leeftijd van twaalf en achttien jaar? In de inleiding komen de onderzoeksvragen, de onderzoeksmethode en een beschrijving van de steekproef aan bod. In het eerste hoofdstuk worden de onderzoeksgegevens per graad in kaart gebracht volgens het dynamisch perspectief: voor elke graad is er een overzicht van de houding van jongeren tegenover het formele leerkanaal (de school), van hun houding en tegenover de niet-formele leerkanalen ouder en vrienden en van hun gebruik van de niet-formele leerkanalen media en vrije tijd. Het tweede hoofdstuk geeft een overzicht van de probleemcategorieën van jongeren; er is een uitgebreide bespreking van het profiel van deze leerlingen. In het derde hoofdstuk ligt de focus op de rol van de verschillende (formele, informele en non-formele) leerkanalen. De onderzoekers bespreken hier hoe deze leerkanalen (beter) aangewend kunnen worden om het formele leren te bevorderen. In het vierde hoofdstuk wordt nagegaan in welke mate jongeren zich bewust zijn van de rol van informele en non-formele leerkanalen in hun leerproces. Tot slot komen er nog een algemeen besluit en beleidsaanbevelingen.