Houdingen en waarden bij adolescente Vlamingen.

Abstract

Als er over de ‘jeugd van tegenwoordig’ wordt gesproken, gebeurt dit niet zelden in moraliserende termen. Jongeren houden er andere (slechtere) waarden op na of hebben helemaal geen waarden. Die pessimistische visie is zelden gefundeerd. Voor anderen kan de jeugd niets verkeerd doen. ‘De jongere’ is nog onbezoedeld, nog niet gecorrumpeerd door maatschappelijke conventies en open van geest. Het doel van de huidige bijdrage is een minder ‘homogeniserend’ beeld van de hedendaagse jeugd te schetsen. Aan de hand van een representatieve bevraging van 4 722 adolescenten (17-19 jarigen) wordt een beeld geschetst van een aantal etnische, maatschappelijke en persoonsgerichte waarden en houdingen. In de eerste plaats komen ethische houdingen aan bod zoals de seksuele ethiek en bio-ethiek, gevolgd door de publieke ethiek (of burgerzin). Vervolgens worden de houdingen tegenover ongelijkheid en herverdeling, racisme, machteloosheid en de houding tegenover criminelen in kaart gebracht. De schets van de zogenaamde ‘oude’ en ‘nieuwe’ maatschappelijke breuklijnen geeft een idee van de mate waarin een potentieel aan conflictstof aanwezig is bij de jongeren van tegenwoordig. De schijnwerper wordt daarnaast ook geplaatst op waarden als zelfontplooiing, de drang naar authenciteit en autonomiestreven. Die houdingen maken deel uit van hetgeen we de nieuwe moraal van het zelf kunnen noemen. Ten slotte wordt nagegaan hoe jongeren tegen de toekomst aankijken of zich goed voelen op school. Als conclusie kan worden gesteld dat jongeren niet ‘waarden-loos’ zijn. Er kan een consensus worden gevonden voor een aantal kernwaarden (zelfideologie, burgerzin). Daarnaast zijn er waarden waarover er minder eensgezindheid bestaat (herverdeling, toekomstbeelden) of waarrond er onenigheid is (seksuele en bio-ethiek, nieuwe breuklijn).

Onderzoeksfiche