Jeunes en ville, Bruxelles à dos? L’appropriation de l’espace urbain bruxellois par des jeunes de différents quartiers.

Abstract

Dit onderzoek gaat over de perceptie van ruimte en sociale afstand. Hoewel diversiteit fysiek nabij is in een grootstad zoals Brussel, is er ook een sociale afstand die groter wordt. Dit onderzoek gaat na of dit het geval is bij jongeren. De onderzoekers gaan na of verschillende jongeren elkaar tegen komen, of net in hun eigen buurt blijven. Ze kijken naar de culturele afstand tussen wijken. Mensen verplaatsen zich namelijk afhankelijk van hun sociale, professionele of culturele identiteit. Op deze manier komt men wel in de ene buurt, maar niet in de andere. Dit alles werd onderzocht met behulp van ‘mentale kaarten’. Deze methode werd in de jaren zestig ontwikkeld door Kevin Lynch. Door een kaart te tekenen van Brussel, worden de eigen ervaringen in de stad en de perceptie van de ruimte duidelijk. Kevin Lynch introduceerde ook het concept ‘leesbaarheid van de ruimte’. Hiermee verwijst hij naar het gemak waarmee men stadsdelen kan herkennen en organiseren volgens een coherent schema. Het gaat eigenlijk om de manier waarop men zich oriënteert binnen de stad (met wegen, grenzen, wijken, knooppunten, bezienswaardigheden). De onderzoekers namen een dertigtal interviews af in 2007 met jongeren uit de wijken Etterbeek, Anderlecht en Woluwe-Saint-Lambert tussen 15 en 20 jaar. Anderlecht wordt als een (historisch) arme buurt beschouwd, Woluwe-SaintLambert als een rijke buurt, en Etterbeek als een gemiddeld rijke buurt. De jongeren beantwoordden onder andere vragen over hun socio-economische status en gebruik van de stad. De jongeren uit Anderlecht betrokken weinig andere stadsdelen in hun kaarten en ook weinig openbaar vervoer. Ze tekenden vooral wegen en huizen. De kaarten van jongeren uit Woluwe-Saint-Lambert waren veel ruimer. Deze jongeren worden ook vaak door hun ouders naar hobby’s gereden. De jongeren uit Anderlecht hebben een meer beperkte mobiliteit dan de andere jongeren, en zeggen dat ze van hun buurt houden terwijl de andere jongeren deze buurt gevaarlijk vinden. Uit het onderzoek blijkt dat de jongeren weinig onderling contact hebben, met in het beste geval Etterbeek als een ‘tussenbrug’.