Les conceptions de l’après-mort chez les jeunes Belges francophones en Wallonie et à Bruxelles : transactions symboliques et recompositions de l’objet « religion »

Abstract

In een geseculariseerde context zoals in België, zorgt het naar de achtergrond verdwijnen van religieuze orthodoxieën en de idee van het hiernamaals, voornamelijk bij jongeren, voor problemen bij hedendaagse religieuze en symbolische dynamieken. De auteur stelt zich de volgende vraag: Hoe geven jongeren betekenis aan hun bestaan, in vergelijking met oudere generaties? Dit werd onderzocht door middel van een structurele analyse van 35 semi-gestructureerde interviews bij jonge Franssprekende mannen en vrouwen (tussen 20-35 jaar) uit Brussel en Wallonië. De auteur onderscheidt vier types van symbolisme rond het hiernamaals. Ten eerste vindt de auteur een symbolisme terug rond reïncarnatie.

Dit type van symbolisme kan ontstaan vanuit religieuze overtuigingen, maar ook vanuit een seculiere gedachtegang. Ten tweede vindt de auteur een symbolisme terug rond energiecirkels. Dit is een ecologisch perspectief. In tegenstelling tot een persoonlijke God, gelooft men in een energie. Ten derde is er een symbolisme rond het paradijs. Dit paradijs bereikt men dankzij een vergevende God, of als een lotsbestemming. Tenslotte is er een symbolisme rond de sociale transcendentie van de dood. Sommige jongvolwassenen geloven bijvoorbeeld dat ze nog steeds bij hun familie en vrienden kunnen zijn in het hiernamaals.

Door een kritische dialoog te initiëren met Karel Dobbelaere’s secularisatietheorie, met Daniele Hervieu-Léger’s sociologie van de ‘religieuze moderniteit’ en met Pierre Bourdieu’s veldtheorie, wilt de auteur een bijdrage doen aan de hedendaagse debatten binnen de sociologie van cultuur en religie.