Maatschappelijk kwetsbare jongeren actief als vrijwilligers in Brusselse voetbalclubs.

Abstract

Vandaag leven heel wat jongeren in Vlaanderen in maatschappelijk kwetsbare situaties. Via onder andere jeugdontwikkelingsprogramma’s met een sportaanbod wordt geprobeerd deze jongeren competenties bij te brengen en op deze manier indirect hun positie in de samenleving te verbeteren. Over de wijze waarop het verhogen van competenties bij jongeren via sport zou plaatsvinden, is evenwel nog maar weinig geweten, en uitkomsten van dergelijke programma’s zijn al helemaal heel moeilijk objectief vast te stellen. Daarnaast wordt aan het uitvoeren van vrijwilligerswerk (onder andere in sportsettings) ook een ontwikkelingswaarde toegeschreven, zeker voor maatschappelijk kwetsbare jongeren. Over de meerwaarde van het opnemen van een vrijwilligerstaak in de sport voor deze doelgroep is echter nog maar weinig bekend. Om bij te dragen aan het inzicht hieromtrent werd een onderzoek opgezet naar een jeugdprogramma dat zich richtte op de ontwikkeling van maatschappelijk kwetsbare jongeren die actief zijn als vrijwilliger in verschillende Brusselse voetbalclubs. De deelnemende jongeren gaven zowel persoonlijke als interpersoonlijke processen van ontwikkeling aan. Persoonlijke processen waren het gestegen inzicht in hun eigen competenties en gedrag, toegenomen zelfvertrouwen met betrekking tot hun trainersfunctie, leren omgaan met kritiek, leren doelen stellen, timemanagement en beter leren communiceren (zichzelf leren uitdrukken of een standpunt beargumenteren). Interpersoonlijke processen waren nieuwe en verbeterde relaties met peers, het ontwikkelen van een band met volwassenen en kinderen binnen en buiten de club en het ontwikkelen van sociale competenties (samenwerken als een team, communicatie). Belangrijk is dat de jeugdwelzijnswerkers deze bevindingen beaamden. Een systematische ondersteuning van maatschappelijk kwetsbare vrijwilligers in hun vrijwilligerswerk gedurende een langere periode speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van (inter)persoonlijke competenties. Belangrijk bleek ook dat de jongeren ervaringsgericht dingen ontdekten en dit binnen een veilige omgeving. Daarnaast bleek ook het samen plaatsen van een ervaren met een minder ervaren trainer succesvol. Men kan van elkaar leren en stapsgewijs verantwoordelijkheid opnemen. Hierbij blijkt het gradueel aanbieden van ervaringen en uitdagingen, om jongeren te prikkelen een volgende stap te zetten als voetbaltrainer of animator, een goede strategie. Daarnaast werden nog twee factoren onderscheiden verschillend van de huidige officiële www.jeugdonderzoeksplatform.be 2 voetbaltrainingscursussen in Vlaanderen, namelijk de bredere focus op zowel technische en sleutelcompetenties als de meer praktijkgeoriënteerde benadering.