Naar kwaliteitsscholen voor iedereen? Analyse van de resultaten van het Pisa 2012-onderzoek in Vlaanderen en in de Federatie Wallonië-Brussel.

Abstract

Deze studie is gebaseerd op het Pisa-onderzoek van 2012 bij ongeveer 510.000 leerlingen van 15-jarige leeftijd. Het hoofddomein dat dieper werd onderzocht in 2012 was wiskunde. Ondanks de grote effectiviteit van het onderwijs in Vlaanderen, is de prestatiekloof tussen leerlingen zeer groot. In zowel Vlaanderen als in de Federatie Wallonië-Brussel worden de sterkste leerlingen en de zwakste gescheiden door een equivalent van meer dan zes leerjaren. België behoort daarmee tot de OESO-landen waar de prestatiekloof tussen leerlingen het grootst is. Een dergelijk grote spreiding is echter geen voorwaarde voor een hoger gemiddelde. Finland (‘het model van geïndividualiseerde integratie’) slaagt er bijvoorbeeld wel in om gelijkheid te promoten en tegelijkertijd effectief te zijn. Hier moeten leerlingen niet al vroeg kiezen voor een bepaalde studierichting, blijven ze maar zelden zitten en komt er maar weinig scheiding voor tussen scholen en klasgroepen volgens competentieniveau. En toch is er sprake van een doorgedreven differentiatie binnen de klasgroepen door middel van een geïndividualiseerde onderwijsmethode. In België blijft de school een plek waar ongelijkheid wordt gereproduceerd, in het bijzonder met betrekking tot leerlingen uit kansarme milieus en met een migratieachtergrond. Voor de Vlaamse Gemeenschap is de prestatiekloof tussen autochtonen en leerlingen met een migratieachtergrond het grootst. Finland blijkt op dit vlak ook niet goed te scoren. Qua beleidsaanbevelingen pleiten de auteurs voor een specifiek inschrijvingsbeleid, het doorbreken van de watervallogica, een school zonder te veel zittenblijvers, en de herwaardering van het beroep van de leerkracht.

Publicaties op basis van hetzelfde onderzoek

OECD (2013). PISA 2012 Results in Focus. What 15-year-olds know and what they can do with what they know.