Omgevingsanalyse Vlaams Jeugdrecht, Rapport 1: Analyse Vlaamse Context.

Abstract

Visieontwikkeling inzake jeugddelinquentie omvat noodzakelijk twee perspectieven: enerzijds een perspectief op de jeugd zelf en de handelingen van jongeren, anderzijds een perspectief op beleid ten aanzien van de jeugd, casu quo het beleid inzake delinquent gedrag van jongeren (Weijers & Eliaerts, 2015). Jeugddelinquentie is immers een ‘constructie’. Dit betekent niet dat delinquent gedrag niet werkelijk aanwezig zou zijn, maar wel dat de wijze waarop dit gedrag en deze situaties worden gedefinieerd en geproblematiseerd, afhankelijk is van de context, het discours en het perspectief dat wordt gehanteerd (Hemrica, 2004). Actueel zien we zowel in de situatie van de jeugd als in het jeugd(delinquentie)beleid een aantal belangrijke ontwikkelingen die in het debat over het ontwikkelen van een Vlaams jeugdrecht onze aandacht verdienen. Uit dit rapport komen een aantal centrale aandachtspunten naar voor die belangrijk zijn in de ontwikkeling van een Vlaams decreet inzake de afhandeling van jeugddelinquentie.

 Het debat inzake jeugddelinquentie kan niet louter individueel worden gevoerd los van de maatschappelijke positie van jongeren en hun gezin. Er moet oog zijn voor ruimere sociale problematieken waarmee jongeren worden geconfronteerd, zoals situaties van armoede en sociale uitsluiting. Het is belangrijk om te zoeken naar manieren om deze in beeld te brengen en te houden.

 Er moet aandacht zijn voor de complexiteit van deze problematieken en de kwetsbaarheid van jongeren en gezinnen. Dit zijn belangrijke aandachtpunten bijvoorbeeld in relatie tot pleidooien voor ingrepen op de sociale rechten van ouders (vb. inhouden kindergeld) of pleidooien inzake de ontwikkeling van dwingende interventies ten aanzien van ouders (vb. de idee van ouderstages).

 De ‘ruimte voor zingeving’ van jongeren, ouders, hulpverleners, daders en slachtoffers, … is cruciaal. Dit houdt meer in dan een implementatie van ‘bemiddeling’ in alle fasen, maar houdt de vraag in naar een doorgedreven en doordachte visie op de pedagogie van de jeugdzorg.