Omgevingsanalyse Vlaams Jeugdrecht, Rapport 3: Evaluatie van Maatregelen.

Abstract

In dit deelrapport worden de verschillende maatregelen die kunnen worden opgelegd aan MOFjongeren geëvalueerd. Dit is echter geen evidente opdracht. Impact en effect zijn niet altijd gemakkelijk te meten. Bovendien wordt te vaak voorbijgegaan aan het subjectieve perspectief, namelijk de beleving door de kinderen/jongeren die deze maatregelen ondergaan. Uit belevingsonderzoek komt een aantal belangrijke problematieken naar voor die beleidsmakers in acht zouden moeten nemen bij een reflectie over de MOF-maatregelen. We beperken ons hier tot de twee belangrijkste punten. Indien we jeugdbeschermingsmaatregelen wensen te evalueren is het belangrijk om het effect van justitiële contacten, opgelegde maatregelen en hun resultaten te plaatsen in een lange-termijn perspectief, en het afgelegde traject in zijn geheel te onderzoeken en betrekken in een reflectie over evaluatie van maatregelen. Een gerichte en consequent gevolgde lange termijn doelstelling van het traject lijkt vaak te ontbreken. Een analyse van justitiële trajecten van jongeren legt echter ook de mechanismen bloot die de praktijk van het opleggen van maatregelen mee stuurt. In een reflectie over de (evaluatie van) maatregelen is het dus van zeer groot belang om dynamiek van “de keten” van beslissingen te herkennen en erkennen, voorbij de loutere “binoom” van incident/reactie. Een tweede belangrijke bevinding uit belevingsonderzoek is dat men rekening dient te houden met de langere termijn impact van maatregelen. Uit onderzoek blijkt dat het in contact komen met de jeugdbescherming op lange termijn vooral negatieve effecten genereert (Gatti, 2009, Christiaens et al., 2009). Het gaat hierbij dan niet enkel om recidive maar vooral ook een ruimere impact op verschillende levensdomeinen (scholing, werk en familie). Studies tonen immers aan dat jeugdbeschermingsinterventies kansen in het verder levenstraject kunnen hypothekeren (McAra & McVie, 2013; McAra & McVie, 2015; Nuytiens & Geluyckens, 2015)