Schoolnetten als morele agenten: de beperkte relevantie van het onderscheid tussen openbare en privaatrechtelijke scholen voor niet-cognitieve attituden van Vlaamse scholieren.

Abstract

Het verschil tussen openbare en privaatrechtelijke scholen in België is geworteld in de traditionele breuklijn tussen de levensbeschouwelijke (religieus versus seculier) stromingen en hun aanspraken op onderwijs. Kernvraag hierbij was op welke morele gronden het onderwijs gegrondvest moest worden. Hoewel sinds enige tijd gepacificeerd, blijft deze breuklijn een typisch kenmerk van het Belgische onderwijslandschap. Ruimer bekeken blijft deze levensbeschouwelijke breuklijn de hele Belgische (verzuilde) samenleving beïnvloeden. Algemeen wordt aangenomen dat het bestaan van verschillende onderwijsnetten, die verschillen in levensbeschouwelijk profiel, gelegitimeerd wordt door hun verschillende invloed op attitudes, waarden, levensbeschouwing, e.d. Dit artikel analyseert de invloed van schoolnetten op niet-cognitive socialisatie en maakt daarbij gebruik van representatieve data van 4722 laatstejaarsleerlingen uit 63 scholen. Hypothese daarbij is dat de school, behorende tot een bepaald schoolnet invloed heeft op het etnocentrisme, seksueel ethische en bio-ethische overtuigingen en het autoritarisme van haar leerlingen. De invloed van schoolkenmerken (zoals onderwijsnet), wordt nagegaan aan de hand van multilevel-modellen. Scholen blijken inderdaad een invloed te hebben op de attitudes van leerlingen op het vlak van etnocentrisme, ethisch liberalisme of harde repressie. Er zijn echter geen significante verschillen tussen publieke en private scholen wanneer men onderwijsniveau in beschouwing neemt.