Screenagers: Een onderzoek naar het mediagebruik bij jongeren in Vlaanderen – anno 2009.

Abstract

Nieuwe media zijn niet meer weg te denken uit het dagelijkse leven van jongeren. Nochtans werd vastgesteld dat oude media (zoals televisie) nog steeds een prominente rol spelen in de vrijetijdsbesteding van jongeren. Jongeren groeien meer en meer op in een mediarijke omgeving. In dit onderzoek zal gefocust worden op de globale mediacontext en de ruimtelijke en sociale context van mediagebruik. Een survey met zowel open als gesloten vragen werd afgenomen bij 1558 Vlaamse jongeren (50.6% jongens). Na de verwijdering van een aantal jongeren aangezien zij niet binnen de vooropgestelde leeftijdscategorie van 14 tot 19 jaar vielen, bleven nog 1544 jongeren over (50.3% jongens). De data werd verzameld via een pen-en-papier vragenlijst, ingevuld op school. Bijna één op de twee Vlaamse jongeren heeft een eigen tv in hun slaapkamer. Jongens, jongeren uit het BSO en oudere jongeren hebben meer kans een eigen tv te hebben. Ook nieuwe media worden regelmatig gebruikt door jongeren. Veertig procent van de jongeren gaf aan de voorbije dag op het internet gesurft te hebben of sociale media te hebben gebruikt. Ook muziek beluisteren blijft hoog scoren in de vrijetijdsbesteding van jongeren. Het lezen van kranten is dan weer niet populair. Tv kijken was niet afhankelijk van gender. Dit wordt wel echter vaak gecombineerd met ander mediagebruik, en multitasken kenmerkt het mediagebruik van jongeren. Tv kijken wordt het meest gecombineerd met gsm en surfen op het internet. Meisjes combineren tv kijken vaker met lezen, of het gebruik van sociale netwerksites en/of gsm, terwijl jongens dit eerder combineren met gaming. Kijkmotieven kunnen hieraan gelinkt worden. Meisjes kijken tv voor exploratie en escapisme, terwijl jongens tv kijken voor sociale inclusie redenen. Ook over leeftijd lijkt dit te evolueren van amusement, sociale inclusie en escapisme naar kennis. Jongeren uit het ASO scoren hoger op amusement dan jongeren uit het BSO. Tot slot blijken ook autochtone en allochtone jongeren van de tweede generatie hoger te scoren op amusement dan allochtone jongeren van de eerste generatie. Jongeren kijken het meest tv in de living. Een voorkeur voor het gebruik van de eigen tv komt vooral voor in de groep jongeren die het meeste tv kijken. Het hebben van een eigen tv leidt dus niet noodzakelijk tot meer individueel mediagebruik. Ook computers en laptops zijn veelvuldig aanwezig in Vlaamse gezinnen, met een gemiddelde van 2.66. Jongeren uit het BSO en allochtone jongeren hebben minder computers ter beschikking. Zes op de tien jongeren heeft een eigen computer of laptop op hun slaapkamer. Jongens en oudere jongeren hebben hier meer kans op dan meisjes of jongere jongeren. Jongeren surfen het meest naar sociale netwerksites zoals Youtube, Netlog en Facebook. Meisjes gebruiken meer sociale netwerksites dan jongens, en sturen ook meer mails.