SES en spijbelgedrag : de school doet ertoe! De invloed van SES(context) op spijbelgedrag.

Abstract

Spijbelgedrag is in bijna elke school aanwezig. Het aantal spijbelaars blijft al jaren stabiel of kent zelfs
een lichte stijging, ondanks de actieplannen door regeringen en scholen. Spijbelgedrag brengt de
nodige risico’s mee voor jongeren. Het is een voorspeller van latere mislukkingen zoals criminaliteit en
werkloosheid. Onderzoek heeft ons al veel geleerd over mogelijke oorzaken van spijbelgedrag, maar
is het er niet altijd over eens welke factoren doorslaggevend zijn. Deze studie onderzoekt enerzijds
welke invloed de sociaaleconomische status (SES) van de leerling en de sociaaleconomische
samenstelling van de school hebben op het spijbelgedrag van de leerling. Anderzijds wordt er ook
nagegaan of het effect van de SES van de leerling gemodereerd wordt door de sociaaleconomische
samenstelling van de school. Hiervoor wordt gebruikgemaakt van data van het Vlaams Leerlingen
Onderzoek (VLO) die verzameld werden in het schooljaar 2004-2005 bij 11.872 leerlingen in 85
Vlaamse secundaire scholen. Hoewel de multilevelanalyse aantoont dat de SES van de leerling geen
direct effect heeft op het spijbelgedrag en de sociaaleconomische samenstelling van de school deze
relatie niet modereert, heeft de school wel een opmerkelijke invloed. Scholen met veel leerlingen met
een hoge sociaaleconomische status krijgen minder te maken met spijbelgedrag. Het is opvallend dat
de individuele sociaaleconomische status van de leerling geen rol blijkt te spelen om spijbelgedrag te
vertonen, maar de sociaaleconomische samenstelling van de school wel. De schoolomgeving en het
schoolnet blijken eveneens een belangrijke rol te spelen.