Verspild talent.: De prestatiekloof in het secundair onderwijs tussen allochtone en andere leerlingen volgens het PISA-onderzoek 2009.

Abstract

Dit onderzoek bekijkt de prestatiekloof in het secundair onderwijs tussen allochtone en andere leerlingen op basis van het PISA-onderzoek uit 2009. Verschillen in lees, wiskunde en wetenschappen prestaties worden vergeleken tussen autochtonen (minimum 1 ouder in België geboren), 2de generatie allochtonen (beide ouders in het buitenland geboren en zelf in België geboren) en nieuwkomers. Daarnaast worden de verschillen in kaart gebracht tussen de Vlaamse en Waalse gemeenschap. Zowel beschrijvende, meervoudige lineaire regressie als multilevel analyses werden uitgevoerd. Resultaten: De kloof tussen autochtone leerlingen en allochtone leerlingen is wat kleiner geworden in vergelijking met vorige PISA studies, doordat de allochtone leerlingen (met name de nieuwkomers) vooruitgang geboekt hebben. Een ander pluspunt is dat de gemiddelden voor allochtone leerlingen in de Franse en Vlaamse Gemeenschap steeds verder af liggen van de kritische drempels – de minimale competenties verwacht van 15-jarigen – voor lezen, wiskunde en wetenschappen. Er is een aanzienlijk verschil in resultaten van leerlingen met een migratie-achtergrond en zonder een migratieachtergrond. Die kloof valt bijna volledig te verklaren aan de hand van de sociaal-economische thuissituatie en de taal die thuis gesproken wordt. Ook segregatie speelt een rol. De school is nog altijd een plek waar ongelijkheid wordt gereproduceerd. Bovendien blijkt uit multi-level onderzoek dat het profiel van de schoolbevolking (met name de gemiddelde sociaal-economische thuissituatie) een impact op prestaties heeft. Die impact is zelfs hoger dan de rechtstreekse impact van de individuele thuissituatie. Hoewel de Vlaamse Gemeenschap globaal betere gemiddelde resultaten voor lezen, wiskunde en wetenschappen kan voorleggen dan de Franse Gemeenschap, staan beide onderwijssystemen voor eenzelfde belangrijke uitdaging: gelijke kansen voor leerlingen uit kansarme gezinnen verzekeren en een aanvaardbaar prestatieniveau garanderen voor allochtone leerlingen.