Longitudinaal onderzoek in het basisonderwijs. Beginsituatie en leerresultaten in het eerste leerjaar. LOA-rapport nr.38.

Abstract

In dit rapport staat de ontwikkeling in het eerste leerjaar centraal. Tijdens het eerste jaar van het lager onderwijs gaat de (cognitieve) ontwikkeling van kinderen met rasse schreden vooruit. De bedoeling van dit rapport is om licht te laten schijnen op enkele van de factoren die deze ontwikkeling beïnvloeden en sturen. Meer bepaald wordt nagegaan in hoeverre enerzijds het aanvangsniveau van kinderen bij het begin van het lager onderwijs en anderzijds enkele leerling- en achtergrondkenmerken van invloed zijn op de prestaties op drie schoolse toetsen op het einde van het eerste leerjaar. In dit rapport komen achtereenvolgens aan de orde: Een beknopte toelichting van de onderzoeksopzet met een explicitering van de onderzoeksvragen, een omschrijving van de gebruikte instrumenten en variabelen, de proefgroep en de gebruikte analyses (hoofdstuk 1). De resultaten van een analyse van de beginsituatie bij aanvang van het eerste leerjaar. Deze analyse betreft een reeks van instroomkenmerken met daarin enerzijds een aantal leerling- en achtergrondkenmerken (sekse, leeftijd, thuistaal, culturele achtergrond en sociaal-economische status van het gezin) en anderzijds de scores op twee toetsen die bij het begin van het schooljaar werden afgenomen (hoofdstuk 2). De resultaten van multiniveau-analyses op de toetsprestaties voor technisch lezen, spelling en wiskunde op het einde van het eerste leerjaar. Hierbij wordt vooral aandacht besteed aan de effecten van de instroomkenmerken van de leerlingen die eerder bij de analyse van de beginsituatie aan bod kwamen (hoofdstukken 3 tot en met 5). De resultaten van aanvullende analyses waarin, op basis van de gegevens voor een uitgebreidere steekproef van scholen dan de referentiesteekproef, eerst nagegaan wordt welke effecten van groepssamenstelling er gevonden kunnen worden en in hoeverre correctie voor deze groepscompositie-effecten iets verandert aan de toegevoegde waarde die voor de scholen kan geschat worden. Vervolgens wordt ook nagegaan hoe de niet voor groepscompositie-effecten gecorrigeerde toegevoegde waarde die scholen op het einde van het eerste leerjaar realiseren, gespreid is over kansarme en kansrijke scholen (hoofdstuk 6).

Onderzoeksfiche